کتاب هوش مصنوعی در قوه قضائیه: مفاهیم، کاربردها، تکنیک‌ها و ابزارها؛ تالیف دکتر رضا لشگری، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و جوادحسن نتاج جلوداری منتشر شد.
این کتاب توسط انتشارات فناوری نوین در ۱۲۲ صفحه، در سال 1403 منتشر شده است و با قیمت۱,۷۰۰,۰۰۰ ریال عرضه می‌شود.
امروزه هوش مصنوعی به‌عنوان یکی از علوم نوظهور در تمامی ابعاد زندگی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، صنایع متعدد نظامی، پزشکی و غیره گسترش و کاربرد وسیع پیدا نموده است. با توجه به اسناد بالادستی و سیاست های کلی برنامه هفتم کشور و تاکید موکد بر استفاده از فناوری‌های نوظهور هوش مصنوعی در پیشرفت و توسعه کشور و همچنین در راستای تحقق سند تحول قضایی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری نظام، توسعه و استفاده از فناورهای هوش مصنوعی در دادرسی های قضایی و اجرای هوشمند و به موقع دستورالعمل ها در بدنه سیستم قضایی باعث تسریع و کارآمدی قوه قضائیه در تحقق امر عدالت اجتماعی و سند چشم انداز خواهد شد.
بی عدالتی اجتماعی یکی از معضلات زندگی جوامع بشری در بی ثباتی و انحطاط اخلاقی و امنیتی جامعه بشمار می آید. سیستم قضایی هر جامعه نقش اصلی در مرجعیت به برقراری عدالت اجتماعی می باشد و استفاده از فناوری های نوظهور هوش مصنوعی در سیستم قضایی می تواند نقش بسیار موثری را در تحقق عدالت اجتماعی ایفا نماید. حال با افزایش نرخ فزاینده جمعیت در دنیا، عمده ترین عامل موجود در کندی تحقق عدالت اجتماعی در سیستم قضایی را میتوان کمبود قضات خبره و صاحب نظران حقوقی در امر قضاوت، کندی فرایند اداری، عدم نظارت هوشمند بر صدور رای قضات و دادرسی های قضایی، افزایش نرخ پرونده های معوقه، کثرت و افزایش گسترده پرونده های ورودی به قوه قضاییه نام برد. از طرفی عدم درک هوش مصنوعی از مباحث فقهی و عواطف انسانی در دادرسی های قضایی و نیز به دلیل توسعه الگوریتم‌های هوش مصنوعی مبتنی بر خرد و دانش انسانی، تصمیم گیری های نهایی و صدور رای قضایی مستلزم تایید قضات انسانی می باشد. بنابراین، هوش مصنوعی با استفاده از حکمرانی قضایی داده محور و نظارت پایدار آن توسط خبرگان قضایی به عنوان یک دستیار هوشمند قضایی، نقش کلیدی و اثرگذاری را در تسریع و اثربخشی رسیدگی های قضایی، حذف ساختارهای فسادزا و برقرای عدالت اجتماعی خواهد داشت.
در جلد اول کتاب حاضر به بررسی مفاهیم، کاربردها، روش‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی در قوه قضائیه پرداخته و در جلد دوم به زیر ساختارها و لایه های عمیق فناوری های هوش مصنوعی در سیستم قضایی معطوف شده است.